- Lodhan Parshwanath
Mulnayak: Sheetalnath Bhagwan. In the basement of this temple, there is a 120 cms. highblack – coloured idol of Bhagwan Lodhan Parshvanath in the semi – Padmasana posture. There is an umbrella of 7 hoods over the head of the idol.
Tirth: It is in Shamlaji ni Sheri in the city of Dabhoi.
Historicity: The history of this splendid and artistic idol is very interesting. Sagardutt Shreshti used to go from village to village for doing business. Once he came to the city of Darbhavati and halted here as Chaturmas was starting. He had a vow to have food only after doing Pooja of Thirthankar Parmatma. So, on the advice of his mother, he got an alluring idol of Parshvanath Bhagwan made of sand and got it installed in his home temple. He used to worship this idol daily with great faith and devotion. On the completion of the Chaturmas, he had to return to his hometown. So, he put this idol in a well in the centre of the city. After a few years, Sagardutt came to Darbhavati again for business. In the middle of the night he had a dream where a divine voice told him to take out the idol of Bhagwan Parshvanath from the well where he had put it. In the morning, he asked the people of the Jain community to help him to take out the idol from the well. The idol was successfully taken out from the well in a sieve attached to threads by young unmarried girls. (Kunwari kanya). The idol was placed in a bullock cart without anyone guiding the cart and the cart started moving. It was decided that the temple will be built where the cart stopped. A temple was built and the idol was installed in it. This idol made of sand remained in deep waters for a long time but not a single particle of sand came out of place and the idol became as hard as iron. Hence this idol came to be known as “Lodhan Parshvanath”. This idol is more than 600 years old. This temple was lastly renovated in the year 1990 of the Vikram era. As this idol of Bhagwan Parshvanath is made of sand (velu), this idol is also known as “Shri Velu Parshvanath”. The leading Upadhyay Yashovijayaji Saheb attained the lotus feet of the Lord here in the year 1743 of the Vikram era. This is a very miraculous idol and miracles keep happening here. A lady who was doing Chaityavandan of this influential idol of Bhagwan Lodhan Parshvanath with great faith and devotion was blessed with the Darshan of Dharnendra Dev (Nagdev).
OtherTemples: There is an ancient temple of Shamala Parshvanath nearby. There are 3 other temples here.
Works of art and Sculpture: Though the idol is made of sand, it appears to be made of iron. Its artistry is wonderful and eye – catching.
Guidelines: The nearest railway station is Dabhoi and the bus station is at a distance of 2 kms.
Vadodara is at a distance of 32 kms. from Dabhoi railway station. Buses, taxis and autorickshwas are vehicles available here. Dharamshala no Bhojanshala facilities are available here. From ancient times, Dabhoi was a great centre for Jains. There are many temples, Upashrayas, Ayambilshala and Gyan Bhandar here. The fort of Heera – Bhagol here has an historic importance.
Scripture: A mention of Lodhan Parshvanath is made in “365 Shri Parshva Jin Naammala”, in “Shri Sankheswar Parshvanath Chaand”, in “Shri Bhateva Parshvanath Stavan”, in “108 Naam Garbhit Shri Godi Parshvanath Stavan”, in “Shri Parshvanath Sankhya Stavan”, in “Shri Parshvanath Chaitya Paripati”, in “Shri Parshvanath Naammala”, in “135 Naam Garbhit Shri Parshvanath Stavan”, in “108 Naam Garbhit Shri Parshvanath Stavan” etc. There is an idol of Lodhan Parshvanath in Shri Kalikund Parshvanath temple in Santacruz, Mumbai.
Trust: Seth Shri Devchandji Dharamchandraji Pedhi, Shri Lodhan Parshvanath Shwetambar Jain Tirth, Shrimali Vaaga, Shamlaji in Sheri, (Darbhavati), Post: Dabhoi: 391 110, District: Vadodara Gujarat State, India. Phone: 02663 – 2258150.
श्री लोढण पार्श्वनाथ
श्री लोढण पार्श्वनाथ – डभोई
प्रभु प्रत्तिमा की कलाकृति व् उपलब्ध इतिहास आदि से प्रतीत होता है की यह तीर्थ अति प्राचीन है| कहा जाता है की, यह वही प्रतिमा है, जो राजा वीरधवल के मंत्री थी तेजपाल ने यहाँ के एक विशाल दुर्ग का जिणोरद्वार कराते वक़्त एक भव्य जिनालय का भी निर्माण कर उसमे प्रतिष्टित की थी| यह भी कहा जाता है की यह प्रतिमा दीर्घ समय तक जलगर्भ में रही| जो अकस्मात् राजा सागरदत्त सार्थवाह के समय जलगर्भ से पुन: प्रकट हुई| इसका चमत्कार और प्रभाव देखकर राजा सागरदत्त ने भव्य जिनालय का निर्माण करा कर इस चमत्कारिक प्रतिमा को पुन: प्रतिष्टित कराया| इस तीर्थ का अंतिम जिणोरद्वार वीर निर्वाण सं. २४५६ (वि.सं. १९९०) में हुआ|
प्रभु पार्श्व की बालू की बनी यह भव्य प्रतिमा
दीर्घ समय तक जलगर्भ में रहने पर भी, बालू का एक कण भी प्रतिमा से अलग नहीं हुआ व जलगर्भ से प्रकट होने पर लोहे जैसी प्रतीत होने लगी जिससे भक्त गन प्रभु को लोढण पार्श्वनाथ कहने लगे| कहा जाता है की किसी समय यह एक विशाल जैन नगरी थी| मंत्री श्री पैथडशाह द्वारा वीर निर्वाण सं. १७८६ (वि.सं. १३२०) में यहाँ श्री चन्द्रप्रभ भगवान का एक भव्य मंदिर बनवाने का उल्लेख मिलता है| “स्याद्वाद रत्नाकर” सुप्रसिद्ध जैन न्याय ग्रन्थ के रचियता श्री वादीदेवसूरीजी के गुरु श्री मुनिचन्द्रसूरीश्वर्जी की यह जन्मभूमि है|कार्तिक शिरोमणि उपाध्याय श्री यशोविजयजी महाराज का स्वर्गवास वीएर निर्वाण सं. २२१२ (वि.सं. १७४३) में यहीं हुआ|
अन्य मंदिर इसके निकट ही एक प्राचीन शामला पार्श्वनाथ भगवान का मंदिर है व उसके अतिरिक्त ३ और मंदिर है|
प्रभु प्रतिमा की कला अत्यंत अद्भूत व् निराले ढंग की है|
શ્રી લોઢણ પાર્શ્વનાથ
શ્રી લોઢણ પાર્શ્વનાથ દર્શકના દિલને ડોલાવી દેતા આ નયન રમ્ય શ્યામલ પ્રતિમાજીના ઉદ્ભવનો ઈતિહાસ રસિક અને રોમાંચક છે. આ પ્રતિમા એક ધર્મનિષ્ઠ શ્રેષ્ઠીની વ્રત દ્રઢતાનું પ્રતીક છે. પોઠો ભરીને ગામે ગામ વ્યવસાયાર્થે વિચરતો સાગરદત્ત નામનો શ્રેષ્ઠી દર્ભાવતી નગરીમાં આવી ચડયો. આ વ્રતધારી શ્રાવક ચાર્તુમાસના દિવસોમાં દર્ભાવતીમાં સ્થિર થયો. પરમાત્માના પૂજન બાદ જ ભોજન લેવાની પ્રતિજ્ઞા હતી. પોતાના વ્રત પાલનની સરળતા માટે માતાના કહેવાથી તેણે વેળુના એક મનોહર બિંબને નિર્મિત કરી પોતાના ગૃહમંદિરમા…ં પધરાવ્યા. આ પ્રતિમાની તે નિત્ય ભાવોલ્લાસથી પૂજા કરતો. ચાર્તુમાસ પૂર્ણ થતાં આ વ્યવહારી સ્વદેશ જવા તૈયાર થયો. ત્યારે આ પ્રતિમાજી તેણે શહેરની મધ્યમાં આવેલા એક કૂવામાં પધરાવ્યાં. વ્યવસાયાર્થે આ સાર્થવાહને પુનઃ દર્ભાવતી આવવાનું થયું. મધ્યરાત્રિએ સ્વપ્નમાં અધિષ્ઠાયક દેવે કૂવામાંથી પ્રતિમાજીને બહાર કાઢવા તેને આદેશ કર્યો. પ્રભાતે તેણે સ્થાનિક સંઘને પોતાના કાર્યમાં સહકાર આપવા વિનંતી કરી. તેના સ્વપ્નનીવાત વાયુવેગે પ્રસરી ગઈ. અન્યધર્મીઓએ પણ આ મૂર્તિ ઉપર પોતાનો હક પ્રદર્શિત કર્યો. જે પ્રતિમાજીને કૂવામાંથી બહાર કાઢે તે સંપ્રદાય આ પ્રતિમાનો અધિકારી બને તેવો નિર્ણય થયો. અન્ય સંપ્રદાયના સર્વે પ્રયત્નો નિષ્ફળ ગયા. જૈનોએ કુંવારી કન્યા પાસે કાચા સૂતરના તાંતણે ચાળણી બાંધી કૂવામાં ઉતરાવી. પ્રતિમાજી આપમેળે ચાળણીમાં બેઠાં અને કૂવામાંથી બહાર આવ્યા. જૈન શાસનના જયજયકારના મંગળનાદોથી વાતાવરણ ગુંજી ઉઠયું. સારથિ વગરના બળદગાડામાં પ્રભુજીને પધરાવ્યા. ગાડું જ્યાં ઊભું રહયું ત્યાં ભવ્ય જિનાલયને બંધાવી પરમાત્માને સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા. કૂવાના પાણીમાં ઘણો કાળ રહેવા છતાં વેળુંની આ પ્રતિમાજીનો એક કણ પણ ખર્યો નહિં અને વેળુ પિંડ લોઢા જેવો બની રહયો , તેથી આ પ્રતિમાજી લોઢણના નામથી પ્રસિદ્ધ થયાં. આ ઘટના 600 થી પણ અધિક વર્ષો પૂર્વે બની હોવાનું કહેવાય છે. સં. 1990 માં આ જિનાલયનો જીર્ણોદ્ધાર થયો. જિનાલયના ઉપરના ભાગમાં શ્રી શીતલનાથ મૂળનાયક છે. શ્રી લોઢણ પાર્શ્વનાથજી ભોંયરામાં બિરાજે છે.
Shri Lodhan Parshvanath Bhagwan Jinalay.
Shri Darbhavati tirth, dabhoi, Vadodara.
